Bijzonder …

Auteur Yochanan Lev heeft een bijzonder boek het licht doen zien. ‘Pal voor Gods heilige schepping’ is de titel, en die dekt de lading wonderwel. Hij heeft een concreet doel voor ogen. In zijn eigen bewoordingen: ‘Mijn bedoeling is om het belangrijke onderwerp van schepping of evolutie bespreekbaar te maken binnen de kerken’. Op het eerste gezicht zou je zeggen dat dergelijke boeken al wel beschikbaar zijn, maar op de keper beschouwd valt dat toch tegen.

Lev schrijft over schepping of evolutie. Veel boeken op het christelijk erf vragen echter aandacht voor schepping én evolutie. Anders gezegd, waar de ene benadering schepping en evolutie met elkaar in overeenstemming probeert te brengen, heeft Lev gepoogd aan te tonen dat op dit streven geen zegen kan rusten. Sterker, hij voorziet een aanpassing van de Bijbelse boodschap aan de wetenschap, en van daaruit een steeds verder gaande teloorgang van het evangelie.

Lev trekt een aantal lijnen die elk voor zich aandacht vragen voor de ernstige consequenties van het oprukken van wat hij het theïstische evolutiemodel noemt. Daarmee doelt hij op de toenemende stroom publicaties op het christelijk erf die bedoeld zijn om aan te tonen dat wetenschap (lees: de evolutietheorie) en geloof (lees: de Bijbel) uitstekend kunnen samengaan. Er zijn in de loop der jaren gelukkig ook boeken verschenen waarin deze trend wordt afgewezen. Ik denk aan de boeken ‘Oorspronkelijk – overwegingen bij schepping en evolutie’ van Mart-Jan Paul, ‘Boven tijd en toeval’ van Arie Sonneveld  en ‘Waar was je? – geloven na Darwin en Hubble’ van Jan H. Van Bemmel. Drie voortreffelijke boeken die echter behoorlijk op niveau zijn. Dergelijke titels zijn niet geschikt om het onderwerp binnen de kerken bespreekbaar te maken. Tevelen zouden afhaken, en dat kan niet de bedoeling zijn. Lev komt nu met een boek waaraan dit bezwaar niet kleeft. Zonder oppervlakkig te worden slaagt hij er in het onderwerp voor iedereen begrijpelijk te maken – ongeacht diens opleidingsniveau.

Lev legt de vinger op de zere plek. De Bijbelse boodschap aangaande Gods schepping en de wetenschappelijke (?) evolutietheorie kunnen niet samengaan. Het zal onvermijdelijk leiden tot het marginaliseren van de Bijbel. Simpelweg gesteld: het theïstische evolutiemodel doet de Bijbel in de prullenbak belanden. Alles wat de Schrift leert aangaande de volmaakte schepping moet wijken. Dat geldt ook voor de schepping van Adam en Eva naar Gods beeld, de zondeval, de gevolgen van de zondeval en de wereldwijde zondvloed. Een volmaakte schepping, waarvan God kon zeggen ‘Het was zeer goed’? Hoe kom je erbij. De aarde kent een ontstaansgeschiedenis van miljarden jaren waarin door middel van een proces van strijd, lijden en dood de wereld zoals we die nu kennen is ontstaan. Adam en Eva? Welnee, wij mensen hebben een mysterieuze voorvader gemeen met de chimpansees. Een volmaakte leefomgeving? Nou nee. De geschiedenis van de aarde kent een onafgebroken reeks rampen, die zelfs voor beslissende wendingen in het evolutieproces hebben gezorgd. Naar Gods beeld? Onze voorouders leken meer op rechtop lopende harige griezels die nauwelijks konden praten, en er allerlei beestachtige gewoonten op nahielden. Een zondeval die de intrede van zonde, ziekte en dood tot gevolg had? Natuurlijk niet. Zolang er leven op aarde is, zijn deze zaken onderdeel van het leven. Ze zijn zelfs noodzakelijk om het evolutieproces voortgang te doen vinden. Een wereldwijde zondvloed? Niks daarvan! Misschien een plaatselijke overstroming, maar dat was het dan wel. Dat de aardlagen en de evolutionaire kolom wel eens dank zij die zondvloed ontstaan zouden kunnen zijn, is een stukje pseudo-wetenschap, waar wij als moderne mens niets mee kunnen. Enzovoort.

De gevolgen zijn desastreus. Geen zondeval? Dan hadden de Here Jezus en na Hem de apostelen het bij het verkeerde eind. Dan is Christus voor niets gestorven. Weg evangelie! Het evolutieproces duurde miljarden jaren. Als God een nieuwe hemel en een nieuwe aarde schept, zoals Hij belooft, dan kan dat nog wel even duren. Hij gebruikt immers de weg van de evolutie? En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Lev maakt voortdurend duidelijk dat samengaan van evolutie- en scheppingsgeloof onmogelijk is. Bovendien is het een klap in Gods gezicht. De Schepper zegt ons dat Hij in zes dagen de hemel en de aarde heeft gemaakt, de zee, en al wat erin is, en dat Hij rustte op de zevende dag. Maar dat kan helemaal niet, omdat de wetenschap heeft vastgesteld dat het miljarden jaren heeft geduurd. En ook al spreken we van theïstische evolutie, Gods aandeel raakt geheel op de achtergrond. Ja, dit boek is geschikt om de gevaren van het omarmen van de (theïstische) evolutie onder de aandacht te brengen. Aanbevolen!

Maar…

Helaas is hiermee deze recensie niet volledig. Er is ook nog zoiets als de manier waarop de inhoud van een boek wordt gepresenteerd. En op dat punt haak ik af. Doorheen het gehele boek worden Bijbelse uitspraken die duidelijk metaforisch van aard zijn, voluit letterlijk genomen. Al lezende worden we zo geconfronteerd met een platte (?) aarde, die op zuilen staat, en op schatkamers waarin God hagel en sneeuw op voorraad heeft. Het is een stilstaande aarde waarom heen zon, planeten en sterren draaien. Wij 21ste eeuwers spreken nog steeds van zonsopgang en zonsondergang. Maar we weten inmiddels wel degelijk dat niet de zon beweegt, maar de aarde. Op Christipedia – waarvan men toch moeilijk kan zeggen dat het een bolwerk van modernisme is – staat een uitgebreid artikel waarin op zorgvuldige manier wordt uitgelegd hoe we de Bijbel op dit punt moeten lezen (zie hier). We moeten er voor waken dat we met het evolutionistische badwater ook niet het wetenschappelijke kind weggooien. Het doel van Lev kan zo in het gedrang komen, omdat men deze benadering niet kan volgen. Het zou zonde zijn als lezers hierom niet kunnen meekomen, een risico dat m.i. echt niet denkbeeldig is.

Voorts zijn er ernstige tekortkomingen op het gebied van de opmaak. Hier gaat het niet om smaak, maar om een voortdurend inconsequente weergave van allerlei elementen in de tekst die om een gelijke opmaak vragen. Bovendien is er op grammaticaal gebied veel te verbeteren. Menige zin loopt niet goed, verwijswoorden kloppen niet, kortom, er is werk aan de winkel.

In de loop der jaren heb ik de nodige boeken van uitgeverij Het Zoeklicht aangeschaft. Geen van die boeken vertoonde de gebreken die ik wel in dit boek aantrof. Het geheel wekt sterk de indruk dat geen eindredactie heeft plaatsgevonden. Het beste zou zijn de gehele oplage terug te halen en na een grondige eindredactie een nieuwe druk uit te brengen.

Nu had ik een recensie kunnen schrijven met voorbijgaan aan deze bezwaren. Dat zou echter betekenen dat ik mezelf moet censureren. En dat is voor mij geen begaanbare weg. Een eerlijke recensie geeft betrouwbare informatie, ook als die deels negatief moet zijn. Een louter positieve recensie zou in dit geval meer een reclame-uiting dan een bespreking zijn.  

Dus …

Al met al een wat dubbel beeld, waarbij het positieve overheerst.

Naar aanleiding van:
Yochanan Lev – Pal voor Gods heilige schepping
UItgever: Het Zoeklicht
ISBN 978-90-64513-95-4