In Zoeklicht nr. 9 van september 2020 verscheen een artikel van de hand van Kees Middelbeek, onder de titel Is er een verband tussen complottheorieën en nepnieuws? Ik heb vele bedenkingen bij de inhoud van dit artikel. Wie mijn weblog een beetje volgt, zal daar niet van opkijken. Kees Middelbeek produceert in dit artikel echter een uitglijder van jewelste, en daar wil ik op wijzen. Eerst een citaat uit zijn artikel.
Zoeklicht
Journalisten zijn in dienst van een krant en die is in veel gevallen het eigendom van een mediabedrijf dat een eigenaar heeft. Zo zijn de Telegraaf, Metro, Vrouw, Noord-Hollands Dagblad, Haarlems Dagblad en het Leidsch Dagblad eigendom van één bedrijf; het Mediahuis. De DGP mediagroep is de eigenaar van NU.nl, Trouw, de Volkskrant, het AD, de Morgen, het Parool en nog een hele reeks weekbladen. Het nieuws op tv wordt gedomineerd door journalisten die in dienst zijn bij de NPO en RTL. Deze vier mediabedrijven hebben dus een groot deel van het monopolie op het nieuws en hoe het wordt gebracht. Is het zo dat wat zij aan nieuws brengen de waarheid is en dat wie dat tegenspreekt, ongelijk heeft? Dat valt nog te bezien: ook wat het nieuws betreft is het zo dat wie betaalt die bepaalt.
Hier wordt beweerd dat het overgrote deel van de pers in Nederland niet vrij is. Dat wil dus zeggen dat de situatie op dit punt in Nederland niet wezenlijk beter is dan in landen als Rusland, Turkije of China. Is het in dergelijke landen de staat die bepaalt wat mag er worden geschreven, in ons land zijn het de grote mediabedrijven die de dienst uitmaken. Het is derhalve lood om oud ijzer. De informatie die we via de mainstream media krijgen is hoe dan ook niet te vertrouwen. Nu zal ik de laatste zijn om te beweren dat alles wat in de krant staat, of op tv wordt gezegd correct is. Het is mensenwerk, en waar gehakt wordt, vallen spaanders. Het is echter zeer kwalijk om de mainstream pers in Nederland (!) zo te diskwalificeren, omdat het gewoonweg niet waar is.
Toevallig (?) verscheen in het Nederlands Dagblad van zaterdag 12 september 2020 een stukje van de hand van Sjirk Kuijper (nee, geen familie), de hoofdredacteur van deze christelijke krant. Ik neem een paar alinea’s uit zijn betoog over. Het begint met de vraag van een bezorgde lezer.
Nederlands Dagblad
Het Nederlands Dagblad wordt in z’n vrijheid zeker wel beperkt door ‘verplichtingen aan uw Belgische baas’?, schreef een bezorgde lezer. Dat zijn momenten waarop we met groot plezier uitleggen wie de echte eigenaar is van deze krant. Dat is namelijk niet een van de twee Vlaamse uitgeefreuzen (Mediahuis en DPG) die nu bijna alle landelijke en regionale kranten en tijdschriften in ons land bezitten.
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat deze vragensteller het artikel van Kees Middelbeek in het Zoeklicht heeft gelezen, en nu wil weten hoe het met het Nederlands Dagblad zit. Enfin, Sjirk Kuijper vervolgt zijn artikel met een beknopte uitleg.
Nederlands Dagblad
Het ND wordt uitgegeven door een zelfstandig bedrijf: Nedag Uitgevers BV, onder directie van een uitgever en een hoofdredacteur tezamen. Deze onderneming is eigendom van de Stichting Nederlands Dagblad. Het bestuur van deze stichting (zonder winstoogmerk) telt vijf leden. Zij hebben zich niet ingekocht door kapitaal in te brengen of aandelen te kopen, maar zijn vanwege hun deskundigheid tot bestuurslid benoemd. Dat is vrijwilligerswerk zonder vergoeding. Dit bestuur waakt over een erfgoed dat gedurende 75 jaar door onze abonnees is gevormd. En zijn enige doel is, de continuïteit van de onderneming te bewaken, zodat deze christelijke journalistiek kan blijven uitgeven.
Er is dus geen invloed van de zakelijke kant van het bedrijf op de journalistieke inhoud. Afsluitend maakt Kuijper een belangrijke opmerking, die wat mij betreft Kees Middelbeek geheel diskwalificeert.
Nederlands Dagblad
Zo is het trouwens ook bij kranten met een eigenaar in België: een redactiestatuut bewaakt de journalistieke onafhankelijkheid ten opzichte van het bedrijf en het aandelenkapitaal.
Tot zover Sjirk Kuijper. Wat is een redactiestatuut?
Het redactiestatuut vormt een unieke arbeidsvoorwaarde in media-cao’s, waarbij de onafhankelijkheid van redacties wordt vastgelegd. Het redactiestatuut waarborgt de vrijheid van handelen van een redactie, zelfs als die lijkt in te gaan tegen de belangen van een concern of de commerciële afdeling. Kritiek op de eigen adverteerders of uitgevers moet immers mogelijk zijn.
Dat is dus heel wat anders dan het ‘ook wat het nieuws betreft is het zo dat wie betaalt die bepaalt‘, van Kees Middelbeek! Het is om treurig van te worden. Laten we onze Nederlandse maatschappij toch op waarde schatten. Regering, parlement en de rechterlijke macht in ons land functioneren los van elkaar. De vrije, onafhankelijk pers fungeert als luis in de pels om regering, parlement en rechterlijke macht bij de les te houden. We mogen blij zijn dat we in een gezegend land als Nederland leven, in plaats van voortdurend allerlei verdachtmakingen te uiten die nergens op zijn gebaseerd.