De Word of Faith (Woord van Geloof)-beweging (of: Word-Faith) is in de laatste decennia van de 20ste eeuw binnen het (met name) Amerikaanse charismatische christendom sterk opgekomen. Er zijn geen officiële Word of Faith-gemeenten, er is ook geen overkoepelende organisatie. Wel opereren vele kerkelijke leiders als Word of Faith-woordvoerders. Zij hebben grote invloed.
Namen die van belang zijn in de ontstaansgeschiedenis van Word of Faith zijn Phineas Parkhurst Quimby (1802-1866), E.W. Kenyon (1867-1948) en Kenneth Hagin (1917-2003). Behalve Kenneth Hagin zijn voorgangers als Kenneth Copeland, Robert Tilton, Paul Yonggi Cho, Benny Hinn, Marilyn Hickey, Frederick K.C. Prijs, John Avanzini, Charles Capps, Jerry Savelle, Morris Cerullo, Joyce Meyer en Paul en Jan Crouch bekend en invloedrijk.
Hét centrale leerstuk binnen Word of Faith is hun opvatting van wat ze ‘kracht’ van het geloof noemen. Ze beweren dat met woorden geloofskracht gebruikt kan worden. Als de Bijbel ons rijkdom belooft, kunnen woorden die rijkdom tot stand brengen. Maar let op: Hier wordt niet bedoeld wat de Here Jezus zegt in Marcus.
Jezus zeide tot hem: (…) Alle dingen zijn mogelijk voor wie gelooft. (Marcus 9:23)
Het gaat volgens hen om een wetmatigheid die door God in de schepping is gelegd. Iedere gelovige heeft de mogelijkheid deze wet toe te passen – ook buiten God om (!). Sommige Word of Faith-leiders beweren zelfs dat ook God aan deze ‘wet’ is onderworpen.
Geloof werkt dus als een machtige kracht. Door geloof kunnen we alles verkrijgen wat we willen. Maar zonder het gesproken woord werkt het niet. Het is het gesproken woord dat deze kracht vrijgeeft.
De overeenkomsten met the secret en new thought uit het vorige artikel zijn treffend.
Hagin
Kenneth Hagin beweert dat de Here Jezus aan hem is verschenen om hem te onderwijzen in het juiste handelen ten aanzien van Word of Faith. Dit juiste handelen bestaat in vier delen:
- Stap nummer één is ‘Zeg het’.
- Stap nummer twee ‘Doe het’.
- Stap nummer drie ‘Ontvang het’.
- Stap nummer vier ‘Vertel het zodat anderen kunnen geloven.’
Men noemt het dan ook wel het ‘name it and claim it’-evangelie (‘benoem het en eis het’).
Bijbelse fundering voor dit alles ontbreekt. Als er al teksten worden genoemd, zijn ze volkomen uit het verband gerukt. De term ‘Word of Faith’ in de hierboven omschreven betekenis bijvoorbeeld zou uit de Romeinenbrief komen.
Maar wat zegt zij? ‘Het woord is dichtbij u, in uw mond en in uw hart’. Dit is het woord van het geloof dat wij prediken: (Romeinen 10:8)(Telos)
De informatie die de apostel wil geven houdt echter niet op bij vers 8. Uit de erop volgende verzen blijkt dat hij een definitie geeft van de werking van het evangelie: belijden met de mond, geloven met het hart.
9 Want indien gij met uw mond belijdt, dat Jezus Heer is, en met uw hart gelooft, dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, zult gij behouden worden;
10 want met het hart gelooft men tot gerechtigheid en met de mond belijdt men tot behoudenis. (Romeinen 10:9-10)
Voor het aantonen van de ‘werkzaamheid’ van Word of Faith beroept men zich vaak op een tekst uit het boek Spreuken.
Dood en leven zijn in de macht van de tong; (…). (Spreuken 18:21)(SV)
Het gaat hier echter over de verregaande consequenties die woorden kunnen hebben, niet over een veronderstelde scheppende macht. Vergelijk wat Jacobus schrijft over deze ‘macht’ van de tong.
9 Met haar loven wij de Here en Vader en met haar vervloeken wij de mensen, die naar de gelijkenis Gods geschapen zijn:
10 uit dezelfde mond komt zegening en vervloeking voort. Dit moet, mijn broeders, niet zo zijn. (Jakobus 3:9-10)
Dubieuze Bijbeluitleg
Behalve de ‘sprookjes’ die Word of Faith verspreidt aangaande de scheppende werking van gesproken woorden, gaan veel Word of Faith-leiders bijzonder onverantwoordelijk om met de uitleg van de Bijbel. Ze stellen zich zonder de minste gêne boven het gezag van de Bijbel en beroepen zich op ‘openbaringskennis’, dat wil zeggen dat ze de nieuwe interpretaties rechtstreeks van God zouden hebben ontvangen. Heb dus niet het lef deze uitleggers tegen te spreken, want je keert je tegen God Zelf! Een en ander leidt tot allerlei vreemde leerstellingen, en niet zelden tot regelrechte ketterij. Hieronder een treurigstemmende bloemlezing van enkele van deze ‘enormiteiten’.
Geloof is een kracht
Door geloof kunnen we alles krijgen wat we willen, gezondheid, welvaart, succes, wat dan ook. Maar die kracht wordt alleen vrijgemaakt door het gesproken woord. Als wij de woorden van geloof spreken dan komt er kracht vrij die onze verlangens verwerkelijkt.
Volgens Hagin is de formule simpel: (1) zeg het, (2) doe het, (3) ontvang het en (4) vertel het verder.
Copeland kan het met drie stappen af: (1) Visualiseer wat je nodig hebt. (2) Fundeer je aanspraak op de bijbel en (3) spreek het dan tot werkelijkheid.
Yonggi Cho beveelt dan weer vier stappen aan: (1) Neem een duidelijk doel, (2) visualiseer het tot in details, (3) broedt het uit en (4) spreek het tot werkelijkheid door de scheppende kracht van het gesproken woord.
Positief belijden, de magische kracht van woorden
Positief: Het in geloof belijden maakt de zegen tot werkelijkheid.
Negatief: Als je ongeloofswoorden spreekt, maak je rampspoed tot werkelijkheid.
Voorbeeld: Je moet in geloof belijden dat je genezen bent, en dan niet nagaan of je het al merkt, je moet ook niet verder voor genezing bidden, je moet belijden dat je genezen bent.
Als je toch weer bidt, ontken je daarmee je genezing. Dan vernietig je de kracht van het geloof door een negatieve belijdenis.
Welvaartsevangelie (een logisch uitvloeisel van al het bovenstaande)
Word of Faith stelt: ‘Wie arm is zondigt’ en ‘de wil van God is welvaart’.
Berucht is de honderdvoud theorie. Deze luidt: De weg tot welvaart loopt via de collectezak van de ‘word-faith-beweging’. Geef een dollar en je krijgt 100 dollar terug.
Eén van je rechten als kind van God is gezondheid en genezing.
2000 jaar geleden is het werk volbracht, je bent 2000 jaar geleden genezen, alles wat je hebt te doen is je genezing ontvangen door geloof.
Bijzondere ervaringen
Hagin zegt dat hij zowel de hel als de hemel heeft bezocht, en dat hij vele bezoeken van Jezus en engelen heeft gehad.
Hinn spreekt ook over geregelde bezoeken van de Heer. Eens kwam Hinn na gebed uit zijn kamer. Zijn moeder, die bezig was met schoonmaken, werd door de kracht van God tegen de muur geworpen.
Vallen in de Geest en het uitdelen van de zalving
Hinn deelt de Geest soms door alleen maar te blazen in de richting van mensen, die vallen dan om, in de Geest.
Ook Rodney Howard-Browne deelt de zalving uit. Hij noemt zichzelf de barkeeper van de Heilige Geest.
Vreemde en verkeerde leer
Volgens Hinn, Hagin en Copeland nam Jezus de natuur van satan op zich.
Hagin en Copeland leren dat Jezus de verlossing heeft verdiend tijdens zijn verblijf in de hel.
Copeland, Hinn en Jan Crouch zeggen dat Jezus is wedergeboren in de hel.
Copeland verkondigt dat Jezus er helemaal geen aanspraak maakte op God te zijn.
Van Hinn is de volgende godslastering: Als de Heilige Geest niet met Jezus was geweest dan had Hij gezondigd.
Hagin, Copeland, Avanzini, Cerullo en Hinn hebben groot nieuws: De mens is geschapen als een exacte kopie van God, inclusief de omvang en vorm. ‘Je hebt God niet in je, je bent zelf een god’. ‘Wij zijn Christus’.
Niemand heeft ooit God gezien, maar Copeland, Cerullo en Hinn weten zeker dat God ongeveer 1 meter 80 lang is.
Hinn kreeg een bijzondere openbaring: De Vader, de Zoon en de Heilige Geest, ieder van deze drie is zelf een drie-eenheid. Ze zijn dus met zijn negenen.
Ook in ons land
Bekend is dat TRIN (de organisatie van evangelist Mattheüs van der Steen – later overgegaan in House of Heroes) veel van deze leerstellingen huldigde. Ook de organisatie Revival Alliance van Mattheüs van der Steen, Gerard Groot, Daniël Rengers en Jan Sjoerd Pasterkamp, propageren dit gedachtegoed. En aan deze opsomming kunnen helaas nog een heel aantal andere hyper-charismatische bedieningen in Nederland toegevoegd worden.
Opmerkelijk
Joseph Prince, Andrew Wommack en Joyce Meyer zijn regelmatig te zien en te horen op Family 7.
Dirk van Genderen verhaalt in zijn commentaar in zijn nieuwsbrief van 1 december jl. het volgende voorval. Ooit heb ik iets bijzonders meegemaakt (…). Iemand was vast van plan mij te laten ‘vallen in de geest’, dat vond ze kennelijk nodig. Er kwamen al twee mensen achter mij staan om mij op te vangen. Ik ervaarde echter dat de Heilige Geest mij alert maakte en waarschuwde. In mijn hart was er een gebed tot de Heere om mij te beschermen als het niet van Hem was. Die persoon zei toen tegen mij: ‘Dit heb ik nog nooit meegemaakt. De Geest Die in u is, is sterker dan de geest die in mij is.’ Dit kan niets anders betekenen dat het om twee verschillende geesten gaat. Als de Bijbel over dit thema spreekt dan lezen we in de eerste Johannesbrief:
(…) want Hij, die in u is, is meerder dan die in de wereld is. (1 Johannes 4:4)
De geest die Dirk van Genderen wilde doen vallen erkent de mindere te zijn van de Geest Die in Dirk is. Welke geest vinden we in de Word of Faith-beweging? Akkoord, dit zijn geen bewijzen, maar het stemt wel tot nadenken.