Sterren

De Bijbel wist het al en de wetenschap heeft het bevestigd. Er zijn ongelooflijk veel sterren. De meesten van die sterren kunnen we niet zien. Men schat dat we in een maanloze nacht zo’n 2000 sterren zouden kunnen tellen. Dit zijn sterren die in onze ‘eigen’ Melkweg staan. Onze Melkweg bevat echter niet enkele duizenden maar enkele honderden miljarden sterren. En dat is nog maar een begin. We weten inmiddels dat er ook nog eens miljarden sterrenstelsels zijn, andere Melkwegen dus. Als we al die Melkwegen zouden vermenigvuldigen met de miljarden sterren per sterrenstelsel krijgen we een verbijsterend groot aantal sterren: 100.000.000.000.000.000.000! (een 1 met 20 nullen). Maar echt zeker is dit niet. Het kunnen gemakkelijk nog veel meer zijn.

Sterrenstelsels

Het sterrenstelsel waarin onze zon zich bevindt, noemen we dus de Melkweg. Die naam is ontstaan doordat tijdens een donkere nacht de Melkweg als een langgerekte bleekwitte band van de ene kant van de hemelkoepel naar de andere kant loopt. Vanwege al het kunstlicht in Nederland is er hier maar weinig van te zien, maar op plaatsen zonder lichtvervuiling vormt de Melkweg een schitterend schouwspel. Al die sterren bij elkaar geven ’s nachts een sprookjesachtige zachte gloed. De Melkweg bestaat overigens niet alleen uit sterren. Om het leeuwendeel van die sterren draaien waarschijnlijk een of meer planeten. Andere grote objecten in de Melkweg zijn de vele gaswolken, die van dichtbij bekeken met een ruimtetelescoop prachtige plaatjes opleveren. Sterrenstelsels kunnen verschillende vormen hebben. De bekendste vorm is de spiraalnevel – ook onze Melkweg heeft deze vorm.

Zonnestelsel

Onze eigen ster – de Zon – staat in het midden van ons zonnestelsel, het (!) zonnestelsel. Voor zover nu bekend draaien er acht planeten om de Zon. Mercurius, Venus, Aarde en Mars zijn de kleintjes. Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus zijn gasreuzen. Pluto noemen we tegenwoordig een dwergplaneet. Tezamen met een enorme gordel rotsblokken tussen de banen van Mars en Jupiter, en talloze planetoïden, kometen en meteoroïden draaien al die objecten hun rondjes om de zon. Een aantal planeten is vanaf de aarde met het blote oog goed te zien. Dat zijn Venus, Mars en Jupiter. In tegenstelling tot sterren geven planeten geen licht. Ze zijn alleen maar zichtbaar omdat ze zonlicht weerkaatsen.

Wat zegt de Bijbel?

In Abrahams tijd – duizenden jaren voor Christus – was al bekend dat er ontelbaar veel sterren zijn. Let maar eens op de betekenis van de woorden die JHWH tot Abraham sprak.

(…) en uw nageslacht zeer talrijk maken, als de sterren des hemels en als het zand aan de oever der zee, (…). (Genesis 22:17)

Stel dat alleen het aantal echt zichtbare en dus te tellen sterren aan Abraham bekend was, dan zou de belofte niet zoveel voorstellen. Hoeveel nakomelingen? Zo’n 2000? Leuk, maar niet direct spectaculair. Maar God noemt ook het zand aan de oever van de zee. En dat is andere koek. De zandkorrels aan de oever van de zee tellen? Onbegonnen werk! Maar dat houdt meteen ook in dat het aantal sterren ontelbaar is, anders zou de vergelijking van sterren en zandkorrels met zichzelf in tegenspraak zijn. En zelfs als Abraham niet op de hoogte was van het enorme aantal sterren, dan was hij ongetwijfeld slim genoeg om tot de juiste conclusie te komen. Het aantal sterren is net als het aantal zandkorrels aan zee niet te tellen.

De dubbele vergelijking (sterren, zandkorrels) heeft nog een andere betekenis. Men wijst dan op het tweevoudige nakomelingschap van Abraham. Er is een aards volk, Israël, voorgesteld door de zandkorrels en een hemels volk, de gemeente, verbeeld door de sterren.

Schijnbare figuren

Tot slot nog eenmaal over sterrenbeelden. Een sterrenbeeld is een aantal sterren die schijnbaar een figuur vormen. Op afbeeldingen zie je de sterren vaak verbonden met lijnen – die er in werkelijkheid natuurlijk niet zijn. De sterren van een sterrenbeeld lijken dicht bij elkaar te staan. Dat lijkt zo omdat ze herkenbare vormen tonen – rechte lijnen, driehoeken, vierkanten, etc.. Het is de menselijke fantasie die namen heeft gegeven aan zulke vormen. Sterren in sterrenbeelden lijken bij elkaar te horen omdat ze met gelijke helderheid aan de hemel staan. Maar dat is doorgaans slechts schijn: de ene ster staat in werkelijkheid veel verder weg dan de andere.

Plejaden (ook wel Pleiaden of Zevengesternte)

Hoewel de Plejaden als sterrenbeeld te boek staan, is het in werkelijkheid een open sterrenhoop van wel 500 sterren. Dit houdt dat de sterren van de Plejaden wél bij elkaar horen – en niet slechts schijnbaar, zoals bij de meeste sterrenbeelden het geval is. Hieronder een prachtige foto.

Maar let op: deze prachtige foto laat iets anders zien!

De hemel vertelt Gods eer, het gewelf verkondigt het werk van Zijn handen. (Psalm 19:2)

Kijk daarom verder dan alleen naar de schepping, kijk naar de Schepper! Verkeerd kijken leidt tot verkeerd gaan.

Hij, die zijn eigen weg wil gaan,
ziet dwaallicht vaak voor sterren aan,
en gaat hij op dat schijnsel door,
dan dwaalt hij licht van ’t rechte spoor.

(Gezang 196:3)